หัวหน้าคณะพูดคุยของบีอาร์เอ็น และเจ้าหน้าที่ฝ่ายไทย กล่าวว่า การพูดคุยสันติสุขจังหวัดชายแดนภาคใต้ระหว่างตัวแทนของทั้งสองฝ่าย จะมีขึ้นอีกครั้งระหว่างวันที่ 1-2 สิงหาคม 2565 โดยจะมีการพูดคุยในเรื่องที่เครือข่ายชาวพุทธเพื่อสันติภาพ จังหวัดชายแดนภาคใต้ ได้เสนอให้ลดความรุนแรงในช่วงเข้าพรรษา ซึ่งจะเริ่มในกลางสัปดาห์นี้เป็นเวลาสามเดือน
เอกสารข่าวจากสำนักคณะประสานงานระดับพื้นที่ (สล.3) ซึ่งพลโท ธิรา แดหวา แม่ทัพน้อยที่ 4 ในฐานะเลขานุการคณะพูดคุยเพื่อสันติสุขจังหวัดชายแดนภาคใต้ เป็นผู้กำกับดูแล ที่เผยแพร่ในวันจันทร์นี้ ระบุว่า เมื่อวันที่ 5-6 กรกฎาคม 2565 พล.อ. วัลลภ รักเสนาะ หัวหน้าคณะพูดคุยเพื่อสันติสุขฯ ได้มอบหมาย พล.ต. วรเดช เดชรักษา ผบ.พล.ร.5/ผบ.ฉก.สงขลา และคณะเจ้าหน้าที่หน่วยงานที่เกี่ยวข้องของไทย เป็นตัวแทนเดินทางไปประชุมคณะทำงานเทคนิคกับตัวแทนบีอาร์เอ็น ที่เมืองปุตราจายา ประเทศมาเลเซีย เพื่อเตรียมการพูดคุยสันติสุขฯ เต็มรูปแบบ
“คู่พูดคุยทั้งสองเห็นพ้องกำหนดให้มีการพูดคุยเต็มคณะ ครั้งที่ 5 ในห้วง 1-2 สิงหาคม 2565 ณ มาเลเซีย ซึ่งฝ่ายรัฐบาลนำโดย พล.อ. วัลลภ และฝ่ายบีอาร์เอ็น นำโดย อุสตาซ อานัส” เอกสารดังกล่าวระบุ
ด้าน อุสตาซ อานัส อับดุลเราะห์มาน (นายฮีพนี มะเร๊ะ) ผู้นำคณะพูดคุยสันติสุขฝ่ายบีอาร์เอ็น เปิดเผยว่า ในการพูดคุยสันติสุขฯ ที่จะถึงนี้จะได้นำข้อกังวลต่าง ๆ ของชาวปาตานีไปพูดคุยในการเจรจาเพื่อหาแนวทางแก้ไขปัญหาความขัดแย้งในจังหวัดชายแดนภาคใต้
“ในการลดความรุนแรงในทางปฏิบัติ จะต้องเป็นไปตามข้อตกลงร่วมกันบนโต๊ะเจรจา ตามบรรทัดฐาน วิธีการ และกลไกการหยุดยิง เรื่องนี้จะต้องหารือกันระหว่าง บีอาร์เอ็นและรัฐบาลไทยในการพูดคุย รวมทั้งเรื่องการกำหนดพื้นที่ปลอดภัย, การกำหนดช่วงเวลา และการมีส่วนร่วมของบุคคลที่สาม เป็นต้น ซึ่งเราจะหารือประเด็นเหล่านี้ในการพูดคุยสันติสุขฯ ครั้งต่อไป ซึ่งจะเกิดขึ้นในวันที่ 1–2 สิงหาคม” อุสตาซ อานัส กล่าวกับเบนาร์นิวส์
ทั้งนี้ ตัวแทนฝ่ายไทยยังได้มอบเอกสารข้อเสนอของเครือข่ายชาวพุทธเพื่อสันติภาพ จังหวัดชายแดนภาคใต้ เรื่องการดำเนินการ “เข้าพรรษาเพื่อสันติ” เพื่อลดเหตุการณ์ความไม่สงบคล้ายคลึงกันกับความริเริ่มรอมฎอนสันติสุข ที่ดำเนินไป 40 วัน ให้กับตัวแทนฝ่ายบีอาร์เอ็นพิจารณาด้วย
“ขอให้ทั้งสองฝ่ายมีการพูดคุยถึงเรื่อง เข้าพรรษาเพื่อสันติสุข ที่จะมีขึ้นในระหว่างวันที่ 14 กรกฎาคม-10 ตุลาคม 2565 เพื่อเป็นการอำนวยความสะดวกให้กับประชาชนสามารถไปปฏิบัติภารกิจทางศาสนาได้อย่างปลอดภัย” นายรักชาติ สุวรรณ ประธานเครือข่ายชาวพุทธเพื่อสันติภาพ จังหวัดชายแดนภาคใต้ กล่าวถึงข้อเสนอ และยังขอให้ภาคประชาชนได้มีโอกาสรับฟัง, แลกเปลี่ยนความคิดเห็น และข้อเสนอแนะต่อขบวนการบีอาร์เอ็นอีกด้วย
ในเรื่องดังกล่าว อุสตาซ อานัส ระบุว่า “แม้ข้อเสนอดังกล่าวเครือข่ายชาวพุทธฯ จะไม่ได้ส่งถึงบีอาร์เอ็นโดยตรงอย่างเป็นทางการ แต่บีอาร์เอ็นตระหนักดีถึงความต้องการของพวกเขา”
ทั้งนี้ บีอาร์เอ็น ถูกก่อตั้งขึ้นเมื่อ 62 ปีก่อน เดิมมีจุดประสงค์ที่จะสถาปนาเอกราชในพื้นที่ “ปาตานี ดารุสสลาม” ซึ่งประกอบด้วยจังหวัดปัตตานี ยะลา นราธิวาส และสี่อำเภอของจังหวัดสงขลา บีอาร์เอ็น ได้ส่งตัวแทนเข้าร่วมพูดคุยกับฝ่ายไทยโดยตรงในช่วงมกราคม พ.ศ. 2563 จนกระทั่งในการเจรจาเมื่อต้นเดือนเมษายน พ.ศ. 2565 ได้มีความคืบหน้ากระทั่งมีการทำ “ข้อตกลงความริเริ่มรอมฎอนสันติสุข”
อย่างไรก็ตาม เมื่อกลางเดือนเมษายนนี้ การดำเนินการรอมฎอนสันติสุข มีสะดุดด้วยการโจมวางระเบิดของขบวนการพูโล ในพื้นที่บ้านละหารอำเภอสายบุรี จังหวัดปัตตานี รวมสองลูก มีชาวบ้านเสียชีวิต 1 ราย และเจ้หน้าที่ตำรวจชุดเก็บกู้วัตถุระเบิด ได้รับบาดเจ็บ 3 นาย
ในขณะนั้น นายกัสตูรี มาห์โกตา ประธานองค์การปลดปล่อยสหปาตานี (PULO-MKP) กล่าวว่า กลุ่มของตนเป็นผู้วางระเบิด เพื่อสื่อความหมายว่าให้ฝ่ายไทยเจรจาร่วมกับทุกกลุ่ม มิใช่แต่เฉพาะกับกลุ่มบีอาร์เอ็น จากนั้นในเดือนมิถุนายน ประธานพูโลได้ติดต่อเจ้าหน้าที่ฝ่ายไทยเพื่อขอร่วมเจรจาแล้ว
อย่างไรก็ตาม ในวันนี้เบนาร์นิวส์ ไม่สามารถติดต่อขอข้อมูลจากนายกัสตูรีได้ว่าทางกลุ่มจะเข้าร่วมการเจรจาในคราวหน้าได้หรือไม่
ศูนย์เฝ้าระวังสถานการณ์ภาคใต้ ระบุว่า ตั้งแต่วันที่ 4 มกราคม 2547 ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นของสถานการณ์ความไม่สงบในจังหวัดชายแดนภาคใต้ระลอกใหม่ มีผู้เสียชีวิตรวมแล้วกว่า 7,300 ราย และมีผู้ได้บาดเจ็บกว่า 13,500 ราย ซึ่งรัฐบาลไทยและกลุ่มผู้เห็นต่างจากรัฐได้เริ่มกระบวนการพูดคุยเพื่อหาทางแก้ไขปัญหาความไม่สงบร่วมกันตั้งแต่ปี 2556
