โดย.. ไชยยงค์ มณีรุ่งสกุล
การจัดทำร่าง”ยุทธศาสตร์ด้านการพัฒนาจังหวัดชายแดนภาคใต้” คือ”หัวใจ” สำคัญในการที่จะแก้ปัญหาใน”มิติ” ของการพัฒนาจังหวัดชายแดนภาคใต้ ซึ่งงานใน”มิติ” ของการพัฒนานั้น อยู่ในความรับผิดชอบของศูนย์อำนวยการบริหารจังหวัดชายแดนภาคใต้ หรือที่จะเรียกกันสั้นๆว่า “ศอ.บต.” นั่นเอง
เพราะจังหวัดชายแดนภาคใต้ ที่เกิดความรุนแรงละลอกใหม่หรือเรื่องของ ”ไฟใต้” ตั้งแต่ปี 2547 เป็นต้นมานั้น ได้ทำให้งานด้านการพัฒนาใน 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ อันประกอบด้วย จ.ปัตตานี, ยะลา ,นราธิวาส และ 4 อำเภอของ จ.สงขลา ซึ่งเป็นพื้นที่ที่มีความไม่สงบเป็นระยะๆ ขาดการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง
จนกลายเป็นปัญหา ”เรื้อรัง” ทั้งด้านการศึกษา, สาธารณสุข, ความยากจน, ว่างงาน, เหลี่ยมล้ำ จนทำให้คุณภาพชีวิต และเกณฑ์มาตรฐานต่างๆ ยังต่ำกว่าผู้คนในภูมิภาคอื่นๆ ของประเทศ
แม้ว่าใน 2 ปีที่ผ่านมา ซึ่งเหตุการณ์ก่อความไม่สงบจากสมาชิกขบวนการแบ่งแยกดินแดนบีอาร์เอ็นจะลดน้อยลง และ ศอ.บต. ภายใต้การนำของ พล.ร.ต.สมเกียรติ ผลประยูร เลขาธิการ .ศอ.บต. จะได้ผลักดันแผนงาน โครงการต่างๆ ที่เป็นงานด้านการพัฒนาเดินไปข้างหน้าอย่างเป็น ”มรรค” เป็น ”ผล”
ทั้งในเรื่องการลงทุนด้านอุตสาหกรรมในพื้นที่เพิ่มขึ้น การพัฒนาการท่องเที่ยวชุมชน ที่ส่งผลต่อคนในพื้นที่ได้รับประโยชน์โดยตรง การส่งเสริมอาชีพเกษตรกร ที่เป็นอาชีพของคนส่วนใหญ่ในพื้นที่ ในการปลูกพืชเศรษฐกิจใหม่ เช่นการ ปลูกไผ่ ปลูกกาแฟ ปลูกโก้โก้ และอื่นๆ เพื่อเป็น ”ทางเลือก” นอกจากการทำสวนยางพารา และสวนผลไม้ รวมทั้งการให้คนในพื้นที่ใช้ประโยชน์จากป่าชุมชน ตาม พ.ร.บ.ป่าชุมชน ที่ให้คนในพื้นที่ใช้ประโยชน์จากป่าชุมชนได้
แต่…ที่กล่าวมาทั้งหมด ก็ไม่เพียงพอกับปัญหาเก่าที่ยังแก้ไม่จบ และมีปัญหาใหม่เกิดขึ้นเรื่อยๆ เช่น การว่างงาน การตกงาน ของคนในพื้นที่ ซึ่งเกิดจาก “โควิด-19” ที่ทำให้แรงงานไทย ที่ทำงานในประเทศมาเลเซีย ต้องเดินทางกลับ “มาตุภูมิ” ก็กลายเป็นปัญหาหนึ่ง ที่ ศอ.บต. ต้อง “แบกรับ” และมีนโยบายในการช่วยเหลือ
ล่าสุด รัฐบาลมาเลเซียมีคำสั่งให้ผลักดันคนไทยในประเทศมาเลเซียออกจากประเทศ ตั้งแต่วันที่ 21 เมษายน 2564 ซึ่งหมายความว่า แรงงานไทย ที่ยังอยู่ในมาเลเซีย จะต้องเดินทางกลับประเทศตามช่องทางสากล และส่วนหนึ่ง คือช่องทางธรรมชาติ หรือการหลบหนีเข้าเมืองนั่นเอง ซึ่งแม้ว่าในการ ”รับมือ” กับปัญหาแรงงานที่ถูกผลักดันให้กลับประเทศ จะมีหน่วยงานหลักรับผิดชอบ ตั้งแต่จังหวัด สาธารณสุข ตรวจคนเข้าเมือง ตำรวจ และ ทหาร ที่รับผิดชอบแนวชายแดน แต่สุดท้าย ศอ.บต.คือ หน่วยงานที่ต้อง ”บูรณาการ” และต้องรับผิดชอบในเรื่องของคนตกงาน ว่างงาน ที่หาก “สะสม” ไว้โดยไม่แก้ไข
ก็จะเป็นเรื่องของคุณภาพชีวิต ที่หมายถึงความไม่มั่นคงต่อพื้นที่ของจังหวัดชายแดนภาคใต้
การมียุทธศาสตร์การพัฒนาที่ชัดเจนและถูกต้อง คือสิ่งสำคัญสำหรับการพัฒนาจังหวัดชายแดนภาคใต้ ซึ่ง พล.ร.ต.สมเกียรติ
ผลประยูร เลขาธิการ ศอ.บต. กล่าวว่า ขณะนี้ ศอ.บต.อยู่ระหว่างการจัดทำยุทธศาสตร์ด้านการพัฒนาจังหวัดชายแดนภาคใต้ พ.ศ. 2564-2566 โดยมีการรับฟังความคิดเห็นขององค์กรต่างๆ และประชาชนอย่างต่อเนื่อง 12 ครั้งแล้ว อาทิ ผู้แทนองค์กรต่างๆ นิสิตนักศึกษา, กลุ่มสื่อมวลชน, ภาคเอกชน, ภาคประชาสังคม, นักการการ, ผู้นำศาสนา ,ทุกศาสนา ผู้ได้รับผลกระทบจากเหตุความไม่สงบ, และจากคณะกรรมการที่ปรึกษาการบริหารและการพัฒนาจังหวัดชายแดนภาคใต้ ซึ่งมาจากภาคประชาชนทุกสาขาอาชีพจำนวน 60 คน เพื่อแสดงความคิดเห็นและข้อเสนอแนะ ซึ่งเป็นความ ”หลากหลาย” ที่เป็นประโยชน์ ที่ ศอ.บต.จะนำมาปรับใช้ เพื่อการจัดทำร่างยุทธศาสตร์การพัฒนาของปี 2564-2566 ในครั้งนี้
สำหรับยุทธศาสตร์และแนวทางการพัฒนา ศอ.บต.ได้ร่างประเด็นการพัฒนาจังหวัดชายแดนภาคใต้ไว้ 7 ด้านด้วยกัน ประกอบด้วย ด้านการพัฒนาเพื่อเสริมความมั่นคง, ด้านการพัฒนาเศรษฐกิจ, ด้านศาสนา การศึกษา และการเสริมสร้างศักยภาพทรัพยากรมนุษย์, ด้านการสร้างโอกาสและความเสมอภาคทางสังคม, ด้านการสื่อสารสร้างความเข้าใจและการมีส่วนร่วมของประชาชน, ด้านการปรับสมดุลและการพัฒนาระบบการบริหารจัดการภาครัฐ และด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
ยุทธศาสตร์ทั้ง 7 ด้าน ที่มีการรับฟังความคิดเห็น และนำไปเป็น”ยุทธศาสตร์” อย่างเป็น”รูปแบบ” นั้น โดยหลักปฏิบัติ ศอ.บต.ได้เดินหน้า “ขับเคลื่อน” นโยบายไปสู่การปฏิบัติที่ชัดเจนแล้ว ทั้งในเรื่องของเศรษฐกิจ การค้าชายแดน การลงทุน ด้านการพัฒนาเพื่อส่งเสริมความมั่นคงของคนในพื้นที่ เช่น การส่งเสริมเกษตรกรให้ปลูกพืชเศรษฐกิจชนิดใหม่แทนการปลูกพืช ”เชิงเดี่ยว” เช่น การปลูกไผ่ เพื่อส่งขายให้แก่โรงงานไฟฟ้าชีวะมวลและอุตสาหกรรมอื่นๆ ซึ่งวันนี้มีการขยายพื้นที่ปลูกไผ่ใน จ.ยะลาไปแล้ว 10,000 กว่าไร่ และจะขยายไปในพื้นที่ของจังหวัดอื่นๆ รวมทั้งส่งเสริมให้ปลูกกาแฟ ปลูกโกโก้ ซึ่งเป็นที่ต้องการของตลาดและมีเกษตรกรเริ่มหันมาปลูกพืชทั้ง 2 ชนิดแล้วจำนวนมาก
แต่..เพื่อการ ”เติมเต็ม” ในยุทธศาสตร์ทั้ง 7 ด้านให้มีความเหมาะสม สอดคล้องกับสภาพพื้นที่ วิถีชีวิต และอื่นๆ ศอ.บต.จึงได้จัดเวทีให้กลุ่มคนแต่ละกลุ่ม แต่ละสาขาอาชีพ ซึ่งเป็นผู้ที่เข้าใจใน ”บริบท” ต่างๆ ในพื้นที่ได้ดี เข้ามาแสดงความคิดเห็นอย่างกว้างขวาง เช่น ในเรื่องการศึกษา เรื่องของศาสนา เรื่องความเสมอภาคทางสังคม เรื่องการปรับสมดุลและการพัฒนาระบบการบริหารจัดการของภาครัฐ รวมทั้งเรื่อง การสื่อสารและการสร้างความเข้าใจ และการมีส่วนร่วมของประชาชน ซึ่ง
ศอ.บต.เข้าใจดีว่า นโยบายเหล่านี้เป็นความจำเป็นต่อการพัฒนาจังหวัดชายแดนภาคใต้ และยังเป็น ”จุดอ่อน” ที่ต้องมี “ยุทธศาสตร์” ที่ชัดเจนและต้องมีการนำไปปฏิบัติอย่างเป็นขบวนการ จึงจะลดปัญหาและนำจังหวัดชายแดนภาคใต้ไปสู่การพัฒนาที่ยั่งยืน เพื่อไปสู่ความ ”มั่นคง” และ ”มั่งคั่ง” อย่างแท้จริง
แม้แต่เรื่องของยาเสพติด ที่ระบาดเป็นวงกว้างในพื้นที่ จ.ชายแดนภาคใต้ ศอ.บต.ก็ต้องจัดทำ ”ยุทธศาสตร์” ที่ชัดเจน เพื่อลดการระบาดและนำผู้เสพที่เข้าสู่กระบวนการบำบัด เมื่อกลับคืนสู่สังคม ต้องมีวิธีการที่มาทำให้กลับมาเป็นผู้เสพอีก โดยต้องมีอาชีพและต้องให้สังคมยอมรับ เพราะหากแก้ประเด็นนี้ไม่ได้ การที่จะแก้ปัญหาของยาเสพติดก็จะล้มเหลว
สำหรับคนในพื้นที่ก็ได้แต่หวังว่า สถานการณ์การณ์การก่อเหตุที่ลดลง และการ “ขับเคลื่อน” งานด้านการพัฒนาของศูนย์อำนวยการบริหารจังหวัดชายแดนภาคใต้อย่างมีประสิทธิภาพและเป็น ”รูปธรรม” จะเป็นการนำความ ”มั่นคง” มาสู่ผู้คนในทุกสาขาอาชีพ ให้มีคุณภาพชีวิต มีความเท่าเทียม ในสังคม “พหุวัฒนธรรม” ในภูมิภาคของจังหวัดชายแดนภาคใต้โดยเร็ววัน
