จากจีนสู่สยาม
น้าชาติ คนจีนเข้ามาอยู่ในดินแดน ที่เป็นประเทศไทยปัจจุบันตั้งแต่เมื่อไหร่
บุหรง
ตอบ บุหรง
คำตอบนำมาจากตอนหนึ่งของบทความ “ชาวจีนในไทยมาจากไหน เปิดประวัติการอพยพยุคแรกเริ่ม ถึงการผสมกลมกลืนทางวัฒนธรรม” โดย พรพรรณ จันทโรนานนท์ เผยแพร่บนเว็บไซต์ www.silpa-mag.com ดังนี้
เกาะติดข่าว กดติดตาม ข่าวสด
ชาวจีนในประเทศไทย คือชาวจีนที่อพยพมาจากดินแดนทางตอนใต้ของประเทศจีน คือ มณฑลกวางตุ้ง ฮกเกี้ยน และไหหลำ ชาวจีนเหล่านี้ได้แก่ชาวจีนกวางตุ้ง ชาวจีนแคะ (ฮากกา) ชาวจีนแต้จิ๋ว ชาวจีนฮกเกี้ยน และชาวจีนไหหลำ รวม 5 กลุ่มภาษาใหญ่ หลักฐานที่ชี้ให้เห็นถึงการอพยพเข้ามาตั้งถิ่นฐานของชาวจีน 5 กลุ่มภาษาดังกล่าวในประเทศไทย เห็นได้จากศาลเจ้า สมาคมตระกูลแซ่ สมาคมกลุ่มภาษา สมาคมถิ่นเกิด สมาคมอาชีพ และโรงเรียนจีน อันเป็นหลักฐานที่แน่ชัดที่สามารถสืบหาข้อเท็จจริงได้
สาเหตุของการอพยพของชาวจีนเข้าสู่ไทยก็เพราะความไม่สงบภายในประเทศจีน ความอดอยาก การติดต่อค้าขาย และความสามารถในการเดินเรือออกสู่ทะเล
ในช่วงที่มีการเปิดเกาะหมาก (ปีนัง) การเปิดช่องแคบมะละกา รวมถึงการเปิดประเทศของฟิลิปปินส์ ชาวจีนต่างกรูกันเข้าไปยึดครองที่ทำกิน บุกเบิก และประเทศที่พวกเขาเข้ามาอาศัยมากสุดแห่งหนึ่งก็คือประเทศสยาม ทั้งนี้ กล่าวได้ว่าในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 15 (พุทธศตวรรษที่ 21) ชาวจีนใน 3 เขต มีบทบาทมาก คือ เขตที่ 1 สยาม จามปา และปัตตานี, เขตที่ 2 มะละกา อินโดนีเซีย และชวา รวมทั้งเมืองท่าต่างๆ ในแถบชายทะเล และเขตที่ 3 หมู่เกาะต่างๆ ของฟิลิปปินส์ โดยเขตที่ 1 และเขตที่ 2 ได้กลายเป็นการยึดครองพื้นที่ของชาวจีนฮกเกี้ยนและแต้จิ๋ว ส่วนเขตที่ 3 เป็นเขตยึดครองของชาวฮากกาโดยเฉพาะ
สำหรับช่วงเวลาในการอพยพของ ชาวจีนเข้าสู่ไทยแบ่งได้เป็นหลายกลุ่ม ดังนี้ กลุ่มที่ 1 คือกลุ่มที่อพยพเข้ามา ตั้งแต่ก่อนสมัยอยุธยา ซึ่งมักจะเป็น พวกกะลาสีเรือ พ่อค้า โจรสลัด พวกนี้เริ่มเข้ามาอยู่ที่เมืองท่าต่างๆ เช่น สุราษฎร์ธานี นครศรีธรรมราช ปัตตานี ชาวจีนเหล่านี้ อาจเข้ามาตั้งหลักแหล่งตั้งแต่สมัย ราชวงศ์ถังแล้ว
กลุ่มที่ 2 คือพวกที่เข้าไทยในสมัยอยุธยา (พ.ศ.1967-2310) การผลัดเปลี่ยนราชวงศ์ ทำให้เกิดการหยุดชะงัก ชาวจีนอพยพช่วงนี้จะเป็นพวกพ่อค้า และเป็นพวกที่ประสบความสำเร็จในทางการค้าที่ ศ.นิธิ เอียวศรีวงศ์ เรียกว่าจีนเก่า, กลุ่มที่ 3 คือพวกที่เข้ามาในสมัยพระเจ้าตากสิน (พ.ศ.2310-25) จนถึงรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (พ.ศ.2393-2411) ชาวจีนอพยพในช่วงนี้จะเป็นชาวจีนแต้จิ๋วเป็นส่วนใหญ่ เพราะพระเจ้าตากสินทรงมีเชื้อสายจีนแต้จิ๋ว
กลุ่มที่ 4 เป็นกลุ่มที่อพยพเข้ามาใน สมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้า เจ้าอยู่หัว จนถึงปลายรัชกาล (พ.ศ.2411-53) และกลุ่มที่ 5 เป็นช่วงที่กระแสโลก เกิดการเปลี่ยนแปลงในสมัยรัชกาลที่ 6 จนถึงปี พ.ศ.2493 ซึ่งเป็นปีสุดท้ายที่ รัฐบาลกำหนดให้มีชาวจีนอพยพเข้ามา น้อยที่สุด
ชาวจีนอพยพเข้ามาในไทย อาจแบ่งเป็น 2 กลุ่ม คือ พวกจีนเก่าและจีนใหม่ พวกจีนเก่า หมายถึงพวกที่อพยพเข้าสู่ไทยตั้งแต่โบราณกาลมา คือชาวจีนอพยพกลุ่มที่ 1, 2, 3, 4 ดังกล่าว และชาวจีนกลุ่มที่ 5 คือพวกจีนใหม่ที่อพยพเข้ามาตั้งแต่ จีนมีการเปลี่ยนแปลงการปกครองในช่วงปี ค.ศ. 1912
